آشنایی با اصطلاحات حمل و نقل خصوصاً برای کسانی که به نوعی با حمل‌ونقل بین‌المللی درگیر هستند، ارزش و اهمیت بسیاری دارد. اگر قرار باشد با طرف‌های تجاری خارجی معامله کنید، یقیناً با این اصطلاحات بیشتر سروکار خواهید داشت، به همین جهت یادگیری آن‌ها از ضروریات کار شما خواهد بود. اصطلاحات مربوط به این حوزه بسیار زیاد هستند و البته معمولاً به شکل اختصاری مورد استفاده قرار می‌گیرند. به همین دلیل به خاطر سپردن آن‌ها کمی دشوار است. اما خوشبختانه ما این راهنما را ایجاد کردیم تا بتوانید با کپی‌برداری از آن مهم‌ترین اصطلاحات حمل و نقل را یاد بگیرید و آن‌ها را در جای مناسب خود مورد استفاده قرار دهید.
انواع اصطلاحات حمل و نقل
فرآیند حمل‌ونقل کالاها به چهار روش اصلی یعنی حمل‌ونقل هوایی، جاده‌ای، دریایی و ریلی تقسیم‌بندی می‌شود. هر یک از این شیوه‌ها مفاهیم تخصصی مربوط به خود را دارا هستند که در این بین حمل‌ونقل زمینی و حمل‌ونقل دریایی ارزش و اهمیت بیشتری دارند، زیرا در سطح وسیع‌تری خصوصاً در شرایط بین‌المللی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
اگر قرار است تدارکات صنعت خود را بر عهده بگیرید، باید حداقل با کلمات کلیدی و اصطلاحات حمل و نقل آشنا باشید. صنعت لجستیک مجموعه‌ای از اصطلاحات مختلف است که برخی از آن‌ها بسیار مبهم و تعدادی دیگر هم کاملاً عمومی هستند. هر متخصص تدارکاتی باید به خوبی آمادگی لازم برای مواجه با چنین اصطلاحاتی را پیدا کند تا بتواند در زمان درست انتخاب‌های دقیقی را داشته باشد و در نتیجه به رشد و رونق تجارت و کسب‌وکار مورد نظر کمک کند.
انواع اصطلاحات حمل‌ونقل برای حمل بار به اشکال زمینی، هوایی، دریایی و ریلی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
اصطلاحات حمل و نقل زمینی
در زمینه حمل‌ونقل عبارات لجستیکی زیادی وجود دارند که باید در مواقع ضروری در نظر گرفته شوند. برخی از این اصطلاحات گیج‌کننده هستند و نیاز به تخصص کافی در یادگیری دارند. برای مثال اصطلاحاتی مانند (last mile logistics) و (last mile delivery) که به ترتیب به معنای لجستیک آخرین مایل و تحویل آخرین مایل هستند، در این دسته جای می‌گیرند. بنابراین این اصطلاحات نیاز به درک صنعت مورد نظر دارند. اما چه در صنعت حمل‌ونقل تازه‌کار باشید چه یک فرد کارکشته، نیاز دارید که با اصطلاحات حمل و نقل زمینی آشنایی کامل داشته باشید. در ادامه به معرفی برخی از این اصطلاحات عمومی می‌پردازیم.
راهنامه
این گزینه از اصطلاحات حمل و نقل به سندی اطلاق می‌شود که بر اساس آن شرکت حمل‌کننده بار موظف است که در مقابل دریافت هزینه حمل‌ونقل، محموله مورد نظر را از یک مکان به مکانی دیگر منتقل کند.
ترخیصیه
همانطور که از نام این اصطلاح پیداست، ترخیصیه به سندی گفته می‌شود که دریافت کننده محموله بر اساس قوانین مشخص شده به منظور مرخص کردن بار خود به گمرک معرفی می‌شود.
راننده تحت پوشش
چنین اصطلاحی برای فردی کاربرد دارد که توانایی حمل بار را به صورت زمینی و البته به شکل بین‌المللی دارد. در اصل فعالیت چنین فردی به شرکتی خاص وابسته است و وی برای عبور از مرزها تحت قوانین شرکت خود و البته مقررات بین‌المللی مشکلی ندارد.
افزونه حمل و نقل پیشرفته
افزونه حمل و نقل وردپرسی که برای مدیریت صفر تا صد فرآیند ارسال مرسولات فروشگاه‌های وردپرسی آماده شده است و میتوان از شرکت‌های پستی متفاوت برای ارسال مرسوله استفاده کرد.
اصطلاحات حمل و نقل دریایی
روش حمل‌ونقل دریایی یکی از رایج‌ترین و کاربردی‌ترین روش‌های حمل بار محسوب می‌شود که خصوصاً برای حمل بار بین‌المللی در مقادیر بسیار بالا استفاده زیادی دارد. برای اینکه از اصطلاحات حمل و نقل دریایی عقب نمانید، شاید بهتر باشد که در ادامه به بررسی برخی از مهم‌ترین آن‌ها مشغول شوید.
لنگرگاه (anchorage)
این اصطلاح زمانی استفاده می‌شود که کشتی لنگر انداخته در محل لنگرگاه مورد تأیید قرار گرفته است و باید هزینه بندری مربوط به توقف خود را بپردازد.
بارج (barge)
این اصطلاح به معنای قایق بزرگ با کف مسطح است که برای حمل بار از بندر به آبراهه‌های کم عمق مورد استفاده قرار می‌گیرد.
اسکله (berth)
اسکله یک عبارت ساده در حمل‌ونقل بار است و به معنای مکانی است که کشتی در آن پهلو می‌گیرد. البته اسکله اصطلاح تخصصی مربوط به حمل بار محسوب نمی‌شود و به صورت عمومی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
کمیسر (Board of Commissioners)
به اعضای هیئت مدیره یک اداره بندری کمیسر می‌گویند. این اعضا بعد از منصوب شدن می‌توانند تا چند سال خدمت کنند.
بولارد (bollard)
از این اصطلاح برای یک وسیله ایمنی استفاده می‌شود که در اطراف خطوط پهلوگیری کشتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
بالکد (bulkhead)
بالکد سازه‌ای است که برای محافظت در برابر جابه‌جایی محموله و یا جداسازی بار استفاده می‌شود.
اصطلاحات حمل و نقل بین المللی
اگر با حمل‌ونقل بین‌المللی درگیر هستید، حتماً تا به حال ضرورت یادگیری اصطلاحات بین‌المللی را در خود احساس کرده‌اید. این اصطلاحات می‌توانند در مواقع ضروری به کمک شما بیایند. در ادامه به معرفی چند مورد از پراستفاده‌ترین این عبارات می‌پردازیم.
اینکوترمز (Incoterms)
این اصطلاح به معنی شرایط تجاری بین‌المللی بوده و از مخفف عباراتInternational Commercial) Terms) گرفته شده است. از این اصطلاح در مواقعی استفاده می‌شود که باید دو طرف برای درک شرایط حمل‌ونقل با یکدیگر مذاکره کنند تا بتوانند با بررسی جزئیات مربوط به حمل‌ونقل، به یک توافق واحد برسند. منظور از شرایط تجاری بین‌المللی، مجموعه‌ای از اصطلاحات حمل و نقل است که از پیش طراحی و تعریف و پس از تعیین توسط اتاق بازرگانی بین‌المللی منتشر شدند. تمامی اصطلاحات منتشر شده در این مجموعه به بیان شفاف و دقیق هزینه‌ها، خطرات و وظایف طرفین معامله در زمینه حمل‌ونقل کالا می‌پردازد.
از جمله اصطلاحات حمل و نقل دریایی می‌توانیم به بالکد، بولار، کمیسر و بارج اشاره کنیم که در سطح عمومی کاربرد دارند.
تغییر مقصد (COD)
از این اصطلاح در مواقعی استفاده می‌شود که شما در میانه راه متوجه شوید که باید مقصد خود را به هر دلیلی تغییر دهید. در این شرایط بسته به نوع شیوه حمل‌ونقل باید برای تغییر مسیر خود اقدام کنید.
بازداشت (DT)
از این اصطلاح زمانی استفاده می‌شود که باید هزینه‌ای را به عنوان جریمه بپردازید. این هزینه زمانی به شما تحمیل می‌شود که کانتینرهای حاوی محموله‌های وارداتی خود را دریافت کرده‌اید، اما در زمان مناسب آن‌ها را به خطوط حمل‌ونقل برنگردانده‌اید. در چنین حالتی طبق ضوابط بین‌المللی باید به ازای تعداد روزهای اضافی که از قانون تخطی کرده‌اید هزینه بازداشت بپردازید.
اگر می‌خواهید به خبرنامه رایگان پادروکلاب دسترسی داشته باشید، فرم زیر را پر کنید.
بارنامه (Bill of Lading)
بارنامه را میتوان یکی از کاربردی‌ترین اصطلاحات حمل و نقل دانست. زیرا شما در هر شرایطی و با هر میزان بار باید از آن استفاده کنید. این اصطلاح به سندی قانونی گفته می‌شود که به توضیح جزئیات بار از جمله نوع کالا، مقدار آن، نرخ بار و مقصد می‌پردازد. بارنامه محموله شما را برای حمل‌ونقل قانونی می‌کند. البته از این سند به عنوان رسید حمل‌ونقل نیز استفاده می‌کنند.
بار کمتر از کانتینر (LCL)
این اصطلاح که از مخفف عبارت (Less than Container Load) و به معنای «بار کمتر از کانتینر» است، زمانی کاربرد دارد که شما کالای کافی برای پر کردن یک کانتینر را ندارید. در این صورت مجبور هستید که کالای خود را با سایر محموله‌ها در یک کانتینر قرار دهید تا ظرفیت آن تکمیل شود.
اصطلاح (LCL) بیشتر برای کسب‌وکارهای کوچکی کاربرد دارد که حجم کالاهای آن‌ها بالا نیست و البته نمی‌خواهند محموله آن‌ها زمان مناسب برای رسیدن به مقصد را از دست بدهد. البته استفاده از این روش باعث می‌شود که شما هزینه کمتری نیز بپردازید، زیرا معمولاً این شیوه حمل بار با کانتینر دارای نرخ پایین‌تری است.
بار کامل کانتینر (LCL)
این عبارت از مخفف (Full Container Load) به معنای «بار کامل کانتینر» گرفته شده است. همانطور که از نام این اصطلاح حمل و نقل مشخص است، یعنی شما کالای کافی برای پر کردن یک کانتینر را دارید. بنابراین دیگر مجبور نیستید که برای پر شدن کانتینر، بارهای دیگران را در کنار بار خود جای دهید. البته دریافت کانتینر اختصاصی می‌تواند هزینه بیشتری را به شما تحمیل کند.
اصطلاحات عمومی حمل‌ونقل
تا اینجا به بررسی اصطلاحات حمل و نقل در روش‌های مختلف زمینی، دریایی و البته حمل‌ونقل بین‌المللی اشاره کردیم. اما خارج از عبارات بالا شاید بخواهید با برخی اصطلاحات عمومی دیگر نیز آشنا شوید. به این منظور در ادامه به معرفی این موارد می‌پردازیم.
نماینده (Agent)
نماینده در بحث تجارت و لجستیک به شخصی اطلاق می‌شود که قرار است از طرف یک شخص یا شرکتی خاص با اختیاراتی از پیش تعیین‌شده به انجام تجارت بپردازد.
بار محور (Axle Load)
اصطلاح بار محور زمانی استفاده می‌شود که محموله میزان مشخصی از وزن محوری را در بزرگراه‌ها ایجاد کند.
ارسال کور (Blind Shipment)
عبارت ارسال کور زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که طرفین معامله یعنی فرستنده و گیرنده از هم آگاهی و اطلاعات ندارند. در چنین حالتی این بارنامه است که می‌تواند جزئیات شخص ثالث را به صورت فرستنده و گیرنده ارائه کند.
مجوز کارگزاری (Brokerage LicenseL)
این مجوز به سندی اطلاق می‌شود که شامل انجام ترتیبات مختلف حمل‌ونقل از طریق شیوه‌های گوناگون است. این سند باید نزد کارگزار باشد.
از جمله اصطلاحات کاربردی عمومی در صنعت حمل‌ونقل می‌توانیم به مجوز کارگزاری، ارسال کور و نماینده اشاره کنیم.
جمع‌بندی
- اصطلاحات حمل و نقل عباراتی هستند که هر مدیر تدارکات و لجستیکی باید با آن‌ها آشنایی کاملی داشته باشد.
- حمل‌ونقل به چهار شیوه زمینی، ریلی، هوایی و دریایی انجام می‌شود که هر یک اصطلاحات مختص به خود را دارند.
- اصطلاحات بین‌المللی زمانی که قرار است محموله‌ها به صورت فرامرزی جابه‌جا شوند، مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- به نظر شما جای کدام یک از اصطلاحات حمل و نقل در لیست ذکر شده خالی است؟ اصلاح مورد نظر را با ما به اشتراک بگذارید.
پرسش‌های پرتکرار
منابع: