با پیشرفت صنعت لجستیک، مفاهیم بسیاری برای این صنعت به وجود آمده است. یکی از مهم‌ترین مفاهیم این صنعت، هاب لجستیکی است. باید بدانید که هاب لجستیکی تعریفی کلی بوده که از بسیاری موارد دیگر مانند شهر لجستیکی، مراکز لجستیک و حتی بنادر خشک به عنوان زیر مجموعه آن یاد می‌شود. در این مطلب از پادرو قصد داریم تا اطلاعاتی در خصوص هاب لجستیکی و مفاهیم مرتبط با آن ارائه کنیم. تا انتها با ما همراه باشید.
هاب لجستیکی چیست؟
همان‌طور که گفتیم، یکی از مهم‌ترین تعاریف لجستیک، هاب لجستیکی است. هاب لجستیکی را باید به عنوان مرکزی خاص شناخت که بسیاری از فعالیت‌ها مانند سازمان‌دهی، تفکیک، هماهنگی، توزیع و حملونقل کالاهای گوناگون در آن انجام می‌شود. در یک هاب لجستیکی متخصصان و اپراتورهای متفاوتی مشغول به کار هستند تا کار این مراکز به بهترین شکل انجام شود.
کلمه هاب به معنی محلی متمرکز است و به همین دلیل به مکان‌هایی که به تجمع فعالیت‌های لجستیکی یک منطقه، یا بخش‌هایی وسیع‌تر مانند یک کشور اشاره می‌کند، اختصاص دارد. باید بدانید که هاب لجستیکی باید زیرساخت‌های سخت‌افزاری، نرم‌افزاری را به خوبی داشته باشد و بتواند با نهادها و مراکز مرتبط دیگر به خوبی تعامل ایجاد کند. این کار باعث می‌شود تا این‌گونه مراکز بتوانند کار را به شکلی مناسب انجام دهند. هاب‌های لجستیکی باید به انواع روش‌های حملونقل مانند زمینی، دریایی و هوایی دسترسی داشته باشند تا بتوانند نقش چند وجهی و مهم خود را به خوبی ایفا کنند. پیشنهاد می‌کنیم برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص لجستیک، مقاله مرتبط با آن را مطالعه کنید.
خصوصیات هاب لجستیکی
یک هاب لجستیکی باید مجموعه‌ای مجهز به امکانات و تجهیزات لازم باشد. صاحبان هاب‌های لجستیکی معمولاً اقدام به خرید تجهیزات لازم می‌کنند اما در برخی مواقع ممکن است آن‌ها را اجاره کنند. اما یک هاب لجستیکی باید به انبارهای لازم، محل‌های آماده و ذخیره سازی کالاها، مرکز توزیع، دفتر مرکزی، مرکز خدمات باربری و حملونقل مجهز باشد. هر کدام از این قسمت‌ها خود به تجهیزات متفاوتی نیاز دارند که بدون آن‌ها کار مرکز با مشکلاتی مواجه خواهد شد.
هاب‌های لجستیکی به تجهیزات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری متنوعی نیاز دارند و باید زیرساخت‌های لازم برای انجام کار حملونقل و همچنین افزایش ارزش کالاها را داشته باشند.
فعالیت‌های یک هاب لجستیکی
باید بدانید در هاب‌های لجستیکی فعالیت‌های متفاوتی انجام می‌شود. در این مراکز علاوه بر فعالیت‌های سنتی رایج مانند ذخیره و بسته‌بندی بارها، فعالیت‌های متنوع دیگری نیز انجام می‌شود. از این فعالیت‌ها می‌توان به مواردی مانند برچسب‌گذاری، مونتاژ، سفارشی‌سازی و برخی فعالیت‌های مشابه دیگر اشاره کرد. این فعالیت‌ها باعث می‌شوند تا ارزش افزوده کالاها با ارائه خدمات متنوع افزایش یابد. اگر بخواهیم به صورت ساده‌تر این مفهوم را توضیح دهیم باید بگوییم که در این مراکز با انجام برخی فعالیت‌های لجستیکی و صنعتی، خدماتی که بر اساس حملونقل است به صورت یک محصول خاص به عموم عرضه می‌شود. بدین شکل ارزش خدمات ارائه شده افزایش می‌یابد.
انواع هاب لجستیکی
همان‌طور که در ابتدا به آن اشاره کردیم، یک هاب لجستیکی از بخش‌ها و انواع متنوعی تشکیل شده است. در ادامه به معرفی هر کدام از انواع هاب لجستیکی خواهیم پرداخت.
شهر لجستیکی
شهر لجستیکی یکی از مهم‌ترین و پیشرفته‌ترین انواع هاب لجستیکی است. قدمت شهر لجستیکی خیلی زیاد نیست و این نوع هاب لجستیکی به تازگی مورد توجه صنایع حملونقل در جهان قرار گرفته است. باید بدانید که شهر لجستیکی در حقیقت یک هاب لجستیکی ایده‌آل و به کمال رسیده است. این نوع هاب می‌تواند خدمات خود را به صورت بین‌المللی و گسترده ارائه کند. یک شهر لجستیکی نیاز به مراکز و زیر ساخت‌های عظیم و کاملی مانند فرودگاه و بندر دارد تا بتواند کار خود را به درستی انجام دهد.
ویژگی‌های شهر لجستیکی
شهرهای لجستیکی معمولاً ویژگی‌های یکسان و مناسبی دارند. از مهم‌ترین ویژگی‌های یک شهر لجستیکی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- این شهرها معمولاً در مناطق آزاد قرار دارند.
- به انواع لجستیک دسترسی دارند.
- می‌توانند از انواع شبکه‌های حملونقل پشتیبانی کنند و خدمات مناسب اراده دهند.
- خدمات لجستیکی کاملی را اراده می‌دهند.
- می‌توانند خدمات ترانزیت را به صورت بین‌المللی به شرکت‌ها ارائه کنند.
مراکز لجستیکی
نوع دیگری از انواع هاب لجستیکی، مراکز لجستیکی هستند. این مراکز از اوایل دهه 70 میلادی مورد توجه صنایع قرار گرفتند و از امکانات و پیشرفت کمتری نسبت به شهر لجستیکی برخوردار هستند اما می‌توانند با رویکردهای متفاوتی که دارند، کار حملونقل را به صورت متنوعی انجام دهند. باید بدانید که رویکرد مراکز لجستیکی متفاوت است. برخی از آن‌ها در زمینه ترانزیت بار فعالیت می‌کنند و کار صادرات یا واردات را انجام می‌دهند و برخی دیگر به کار توزیع شهری یا منطقه‌ای کالا و خدمات اشتغال دارند.
بیشتر بخوانید: انواع لجستیک
مراکز لجستیکی درست زمانی به وجود آمدند که صنایع نیاز به برون‌سپاری فعالیت‌های لجستیکی را احساس کرده بودند. به همین دلیل این مراکز به سرعت به وجود آمدند و مورد توجه قرار گرفتند. علاوه بر حملونقل، انبارداری و مونتاژ سبک برای افزایش ارزش افزوده در این مراکز انجام می‌شود. همان‌طور که گفتیم این مراکز از تنوع بالایی برخوردار هستند و می‌توانند یک یا چند خدمت از خدمات زیر را انجام دهند.
1- توزیع شهری
شرکت‌هایی که در جمع‌آوری یا توزیع کالاها در مناطق مختلف شهرها فعالیت می‌کنند، در حقیقت به کار توزیع شهری مشغول هستند.
2- توزیع منطقه‌ای
شرکت‌هایی به توزیع منطقه‌ای مشغول هستند که اقدام به جمع‌آوری یا توزیع کالا در یک یا چند منطقه می‌کنند.
3- لجستیک ملی
این‌گونه شرکت‌ها اقدام به جمع‌آوری یا توزیع کالاها در داخل یک کشور می‌کنند.
4- لجستیک بین‌المللی
مراکز لجستیک بین‌المللی بزرگ‌ترین نوع مراکز لجستیک هستند که علاوه بر انتقال کالا در سطح ملی به جابه‌جایی کالا در سطح بین‌المللی اشتغال دارند. باید گفت که شهر لجستیکی در حقیقت نوع پیشرفته، بزرگ‌تر و با امکانات بیشتر لجستیک بین‌المللی است.
در هاب لجستیکی علاوه بر فعالیت‌های سنتی حملونقل، فعالیت‌های دیگری نظیر برچسب‌گذاری، مونتاژ، سفارشی سازی و برخی فعالیت‌های مشابه دیگر انجام می‌شود.
کارکرد و انواع مراکز لجستیکی
همان‌طور که گفتیم مراکز لجستیکی یکی دیگر از انواع هاب لجستیکی هستند. باید بدانید که در یک مرکز لجستیکی کارها و فعالیت‌های مرتبط با حملونقل، جمع‌آوری، توزیع و برخی خدمات دیگر لجستیکی به صورت بین‌المللی انجام می‌شود. اما یک مرکز لجستیکی چندین متصدی دارد و هر کدام از متصدیان مالک بخشی از خدمات یا تجهیزات هستند. این مراکز برای رقابت آزاد به وجود آمده‌اند و معمولاً کلیه شرکت‌های فعال در زمینه لجستیک می‌توانند به امکانات آن دسترسی داشته باشند.
این مراکز معمولاً از تمام روش‌های حملونقل مانند زمینی، دریایی و هوایی برای انجام فعالیت‌های خود استفاده می‌کنند. در دنیا معمولاً این مراکز با کمک دولت و بخش خصوصی به وجود می‌آیند و اداره می‌شوند. اگر بخواهیم به کارکرد عمده مراکز لجستیکی اشاره کنیم، باید از دو مورد زیر نام ببریم.
تسهیل فعالیت‌های لجستیکی
اولین کارکرد مراکز لجستیکی تسهیل فعالیت‌های لجستیکی است. این کار با تأمین فضا، شبکه‌های تجاری استراتژیک و ارائه خدمات حملونقل انجام می‌شود.
امکان ادغام جریان کالا
کارکرد دیگر مراکز لجستیکی، ادغام و ترکیب جریان‌های کالا از طریق توسعه و بهینه‌سازی خدمات حملونقل به صورت خاص است. این کار باعث می‌شود تا روند جابه‌جایی کالا سریع‌تر، بهتر و کارآمدتر باشد.
انواع مراکز لجستیکی
مراکز لجستیکی با توجه به فعالیت‌هایی که در آن انجام می‌شود و نوع خدماتی که ارائه می‌کنند به انواع متفاوتی تقسیم‌بندی می‌شوند. انواع مراکز لجستیکی عبارتند از:
دهکده‌های بار
اولین نوع این مدل از هاب لجستیکی، دهکده‌های بار است. در این دهکده‌ها فعالیت‌های مرتبط با حملونقل و لجستیک در مقیاس متفاوت انجام می‌شود. این دهکده‌ها می‌توانند خدمات خود را به صورت ملی یا بین‌المللی ارائه دهند. باید بدانید که معمولاً دهکده‌های بار به انواع روش‌های حملونقل باید دسترسی داشته باشند.
بیشتر بخوانید: دراپ شیپینگ
پارک لجستیکی
پارک‌های لجستیکی نوعی دیگر از مراکز لجستیکی هستند. این مراکز را تنها نباید مراکزی لجستیکی دانست زیرا می‌توانند نوعی مناطق صنعتی و خدماتی به حساب بیایند و برخی از فعالیت‌های اقتصادی دیگر نیز در آن‌ها انجام شود.
بنادر خشک
اصلی‌ترین کار بنادر خشک، ذخیره‌سازی و انتقال کالاهاست اما برخی فعالیت‌های دیگر نیز در آن‌ها انجام می‌شود. اما با اضافه کردن برخی امکانات، ویژگی‌ها و زیرساخت‌ها می‌توان بنادر خشک را به هاب لجستیکی تبدیل کرد. بنادر خشک خود به سه دسته زیر تقسیم می‌شوند.
1- بنادر خشک دور دست
بنادر خشک دوردست معمول‌ترین نوع بنادر خشک هستند. این مراکز می‌توانند کالاها را با استفاده از روش‌های حملونقل زمینی و ریلی به مناطقی با فاصله زیاد ارسال کنند. باید بدانید که بنادر خشک دوردست معمولاً در فاصله‌ای بیشتر از 500 کیلومتری بنادر احداث می‌شوند.
2- بنادر خشک نزدیک
بنادر خشک نزدیک معمولاً در فاصله‌ای کمتر از 50 کیلومتر با بنادر احداث می‌شوند. این نوع از بنادر خشک کار انتقال بار از طریق بنادر را سرعت می‌بخشند و با افزایش کارایی بنادر باعث می‌شوند تا کار حملونقل کالاها از روش دریایی بهتر و کارآمدتر باشد.
3- بنادر خشک فاصله متوسط
بنادر خشک فاصله متوسط نیز بیشتر از روش‌های حملونقل زمینی و ریلی استفاده می‌کنند. از این مراکز به عنوان نقطه‌ای برای ادغام بارها برای استفاده از خدمات ریلی استفاده می‌کنند و در فاصله 50 تا 500 کیلومتری بنادر احداث می‌شوند.
اگر در زمینه لجستیک و کاهش هزینه‌های مربوط به آن، نیاز به مشاوره تخصصی دارید، لطفا فرم زیر را پر کنید تا در سریع‌ترین زمان ممکن با شما تماس حاصل شود.
جمع‌بندی
- هاب لجستیکی تعریفی نوین و پیشرفته است که توانسته کمک شایانی به صنعت لجستیک کند.
- در یک هاب لجستیکی به تجهیزات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری متنوعی نیاز است و باید زیرساخت‌های لازم برای انجام کار حملونقل و همچنین افزایش ارزش کالاها را داشته باشد.
- کارهایی مانند برچسب گذاری، مونتاژ، سفارشی سازی و فعالیت‌های مشابه دیگر در این هاب‌ها انجام می‌شود.
- هاب لجستیکی را می‌توان به دو نوع شهر لجستیکی و مراکز لجستیکی تقسیم‌بندی کرد.
- مراکز لجستیکی خود با توجه به نوع خدماتی که ارائه می‌دهند، به دسته‌های متفاوت تقسیم می‌شوند.
- شما از هاب لجستیکی چه می‌دانید؟ آیا تا کنون از انواع مراکز لجستیکی استفاده کرده‌اید؟
- تجربیات و نظرات خود را در قسمت کامنت با ما و سایر خوانندگان به اشتراک بگذارید.