تجارت اجتماعی یا سوشال کامرس موضوعی جدید در زمینه تجارت الکترونیک است که موقعیت‌های جدیدی را برای کسب وکارهای اینترنتی به وجود آورده است. سوشال کامرس به شدت در حال رونق است و شما به عنوان صاحب یک کسب‌وکار اینترنتی باید با فرآیند لجستیک در سوشال کامرس آشنا شوید. از این رو در این مطلب از پادرو به موضوع لجستیک در سوشال کامرس، مزایای آن و نحوه راه‌اندازی آن می‌پردازیم پس با ما همراه باشید.
لجستیک در سوشال کامرس چیست؟
ابتدا واژه‌های لجستیک و سوشال کامرس را به صورت جداگانه تعریف می‌کنیم سپس به تعریف لجستیک در سوشال کامرس می‌پردازیم.
لجستیک معنی مجموعه فرآیندهای مربوط به حمل و نقل، انبارداری، ارسال و رساندن کالا به دست مشتری نهایی می‌دهد.
تجارت اجتماعی یا سوشال کامرس به معنی خرید و فروش کالا و خدمات مستقیم از بستر انواع شبکه اجتماعی مانند اینستاگرام و فیسبوک است.
بنابراین لجستیک در سوشال کامرس به معنای مدیریت ارسال محصول برای مشتریان شبکه‌های اجتماعی است. این یک فرآیند، یکپارچه و اغلب خودکار است و به صاحبان کسب وکارهای اینترنتی کمک می‌کند محصولات خود را به مشتریانی که آنلاین خرید کرده‌اند، برسانند و در صورت لزوم برگردانند.
با توجه به گسترش خرید آنلاین و تجارت اجتماعی باید برای زیرساخت تجارت اجتماعی و لجستیک آنلاین برنامه‌ریزی شود.
نقش لجستیک در سوشال کامرس
به جرات می‌توان گفت لجستیک پایه و ستون تجارت اجتماعی است. معمولا فروشندگان عمده و تولید کنندگان در داخل سازمان خود یک بخش لجستیک دارند و تدارکات و ارسال محصولات را به شکل درون سازمانی اداره می‌کنند.
ولی شرکت‌های کوچک‌تر کنترل بخش لجستیک خود را برون سپاری می‌کنند یعنی از یک شرکت فعال در حوزه لجستیک برای این فرآیند کمک می‌گیرند.
در چنین شرایطی است تامین کنندگان، تولید کنندگان و توزیع کنندگان با استفاده از نرم افزارها و تاکیتیک‌های استاندارد این فرآیند می‌توانند با کمترین هزینه و در سریع‌ترین زمان کالا و خدمات خود را به بهترین شکل تحویل مشتری دهند.
به این ترتیب لجستیک به بخشی از خدمات ارائه شده تبدیل می‌شود و می‌تواند در رشد و شهرت مجموعه نقش مهم و کلیدی ایفا کند.
در بسیاری از سایت فروش اینترنتی به خاطر مشکلات لجستیکی، نارضایتی مشتریان زیاد شده و سود شرکت به خاطر افت مشتری به شدت کاهش یافته است.
در سیستم لجستیک کارآمد، سفارشات به موقع تحویل مشتری داده می‌شود، مشتری مورد تکریم و احترام قرار گرفته و موارد برگشتی به درستی مدیریت می‌شود.
بنابراین تنها با داشتن سیستم‌های مدیریت اطلاعاتی لجستیکی کارآمد می‌توانیم ادعا کنیم که تجارت اجتماعی و فروشگاه اینترنتی مان درست کار می‌کند. در این صورت مشتری از خرید خود راضی است و دوستان خود را نیز به خرید از فروشگاه شما دعوت خواهد کرد. در ادامه در مورد مزایای لجستیک در سوشال کامرس صحبت می‌کنیم.
مزایای سیستم لجستیک در سوشال کامرس
عملکردهای کلی لجستیک شامل مدیریت موجودی، تامین، مدیریت سفارش ها، سامانه اطلاعاتی، مدیریت سفارش ها، انبارداری، بسته بندی، خدمات مشتریان و لجستیک معکوس است.
یکی از مزایای لجستیک در سوشال کامرس کاهش هزینه‌ها به منظور حفظ سوددهی است. این سیستم همچنین دارای مزایای دیگری هم می‌باشد که برخی از آنها عبارتند از:
- موجودی‌های کمتر
- بهره وری بالاتر
- افزایش سرعت
- کاهش زمان تحویل کالاها و محموله ها
- افزایش سود
- رعایت بیشتر حقوق مشتری
- مقدار صحیح موجودی‌ها و اندازه انباشته‌ها
- قابلیت مشاهده و ردگیری اتفاقات
- کاهش هزینه ها
- افزایش خدمت دهی به مصرف کنندگان
- ایجاد مزایای رقابتی
- تعامل نزدیکتر با تأمین کنندگان
- ایجاد فرصت برای خرید مقادیر زیاد با هزینه کمتر
- ایجاد مرجع پاسخگویی و پشتیبانی
- توانایی اجرای دقیق سیستم‌ها به صورت ترکیبی
بیشتر بخوانید: ۱۰ روش کاربردی برای کاهش هزینه لجستیک فروشگاه آنلاین |
آموزش گام به گام راه‌اندازی لجستیک در سوشال کامرس
مدیریت موجودی مهم‌ترین بخش لجستیک در سوشال کامرس
قسمت اصلی لجستیک در سوشال کامرس مدیریت موجودی انبار است. شاید واژه انبار برای کسب و کارهای نوپا و فروشگاه‌های اینترنتی تازه تاسیس واژه ای ناملموس به نظر برسد! انبار شما با توجه به نوع و اندازه کسب وکارتان می‌تواند از یک قسمت از اتاق شما شروع شود و به چندین انبار در شهرهای مختلف گسترش پیدا کند. اما به این موضوع توجه کنید که مهم نیست شما یک انبار واحد دارید یا چند انبار به هرحال باید برای مدیریت صحیح موجودی برنامه داشته باشید چون بدون مدیریت موجودی تجارت اجتماعی، همه چیز می‌تواند بسیار آشفته شود.
به طور مثال اگر مشتری کالایی را سفارش دهد و شما در انبار خود آن کالا را موجود نداشته باشید، مجبور به سفارش از یک فروشگاه دیگر می‌شوید و اگر نتوانید آن کالا را تهیه کنید باید برای همیشه با مشتری خداحافظی کنید. پس این بخش از لجستیک در سوشال کامرس را جدی بگیرید و برای آن برنامه‌ریزی کنید.
با ردیابی مناسب کالاهایی که در کدام انبار قرار دارد،کارمندان می‌توانند سطح عرضه را بر اساس تقاضای فعلی و پیش بینی شده کنترل کنند. با مدیریت صحیح موجودی، سفارشات آنلاین می‌توانند سریعتر ارسال شوند و از فروش محصول بدون موجودی توسط شبکه‌های اجتماعی یا توسط سایت جلوگیری می‌شود چون یکی از بدترین چیزی‌هایی که به اعتبار برند شما لطمه می‌زند فروش محصول بدون موجودی در انبار است.
اگر یک برند تجارت اجتماعی کفش، پوشاک یا هرکالایی را که در اندازه‌ها و رنگ‌های مختلف موجود است بفروشد، مدیریت موجودی اهمیت ویژه ای پیدا می‌کند. صاحبان کسب و کارهای اینترنتی همچنین می‌توانند فرآیند مدیریت موجودی خود را به یک شریک قابل اعتماد ۳PL برون سپاری کنند که می‌تواند از طرف آنها این فعالیت‌ها را انجام دهد.
انبارداری و بسته بندی دومین بخش لجستیک در تجارت اجتماعی
به مرحله دوم لجستیک در سوشال کامرس یعنی انبارداری و بسته بندی می‌رسیم. انبارداری در لجستیک فقط شامل ذخیره سازی کالا نمی‌شود. در انبارداری لجستیکی فرآیندهایی چون تقسیم بندی فضای انبار، انبارش، جورچینی، کنترل ورود و خروج کالا، کنترل موجوی و… انجام می‌شود. علاوه بر این فرآیندها بعد از ثبت سفارش یک محصول توسط مشتری فرآیند آماده سازی شامل برداشت، بسته بندی، برچسب زنی و پرینت و الصاق فاکتور سفارش انجام می‌شود که بسته را آماده ارسال می‌کند.
ارسال
بعد از آماده سازی سفارش در انبار باید بسته‌ها به آدرس‌های معین ارسال شوند. در این بخش از لجستیک مسئله زمان بسیار مهم است. خیلی نگذشته از زمانی که تحویل ۱۰ روزه استاندارد بود! پس از آن در سال ۲۰۱۴ زمان تحویل به حدود شش روز کاهش یافت. تا سال ۲۰۱۶، به سه روز رسید و حالا نزدیک به دو روز و حتی برای برخی محموله‌های آمازون تحویل در همان روز است. پس شما به عنوان یک مدیر لجستیک باید بحث دلیوری در سوشال کامرس را جدی بگیرید و برای آن برنامه‌ریزی کنید.
کارآمدی این بخش به وجود زیرساخت‌های لازم در منطقه تحت پوشش و کارآمدی مراحل قبلی بستگی دارد. این بخش از لجستیک در سوشال کامرس همواره مورد توجه بوده است چون تنها چیزی مشتری در خرید آنلاین به طور ملموس درک می‌کند نحوه تحویل سفارش است. پس حتما به نحوه ارسال و تحویل سفارش توجه ویژه ای داشته باشید.
انواع ارسال سفارش در لجستیک فروشگاه اینترنتی
برای تعیین نوع ارسال، مهم‌ترین مسئله، منابع مالی و گستردگی مشتریان است. در ادامه راه‌های مختلف ارسال سفارش را توضیح می‌دهیم. انتخاب روش صحیح و متناسب با کسب وکار یکی از مهم‌ترین مراحل لجستیک موفق در سوشال کامرس است.
ارسال رایگان
به گفته مجله Inc، در یک تحقیق جدید، ۷۳ درصد از خریداران اینترنتی گفته‌اند که ارسال رایگان در تصمیم خرید آنها حیاتی است و آنها را ترغیب به خرید می‌کند. همچنین مجله فورچون گزارش داده است آمازون در سراسر جهان بیش از ۱۰۰ میلیون کاربر دارد؛ بنابراین ارسال رایگان و سریع برای کاربران حیاتی و مهم است. فکر ارسال رایگان برای بسیاری از مشتری‌ها تحریک کننده است اما فراموش نکنید این هزینه برای مشتری رایگان است نه برای شما! برای جبران این موضوع راهکارهای زیر وجود دارد:
- هزینه حمل و نقل توسط شما پرداخت شود.
- تمام هزینه حمل و نقل را از حاشیه سود خود پرداخت کنید.
- برای حمل رایگان به مشتریان خاص کد تخفیف ارائه دهید.
- حمل و نقل رایگان را با حداقل مقدار سفارش ارائه کنید. ( این استراتژی با افزایش متوسط سفارشات، هزینه‌های محل و نقل را جبران می‌کند، اما همچنان شما هستید که از حاشیه سود خودتان هزینه را پرداخت می‌کنید)
- هزینه حمل و نقل توسط مشتری پرداخت شود ( برای جبران هزینه حمل و نقل، هزینه کالا را افزایش دهید البته این نحوه پرداخت هزینه توصیه نمی‌شود و در طولانی مدت می‌تواند به شما و جامعه آسیب بزند)
- هزینه حمل و نقل بین شما و مشتری تقسیم شود.
- برای تأمین هزینه‌های جزئی حمل و نقل ، قیمت محصولات را کمی افزایش دهید.
ارسال با هزینه ثابت
زمانی از این روش ارسال استفاده می‌شود که:
کسب و کار در یک منطقه مشخص سرویس دهد.
کسب و کار بسیار وسیع باشد و مشتریان سراسری داشته باشد. مانند دیجی کالا که از سراسر کشور سفارش می‌پذیرد و تعداد سفارشاتش هم بسیار بالاست در این صورت با سرشکن کردن هزینه‌ها به میانگینی از قیمت می‌رسند.
برای فروشگاه‌هایی با تعداد محصول کم یا محصول مشابه ( از نظر وزن و اندازه)
برای استفاده صحیح از این نوع ارسال باید به بررسی اطلاعات مشتریان بپردازید و ببینید آیا این نوع ارسال به مشتریان اصلی کسب‌وکار شما لطمه نمی‌زند.
برای استفاده از این روش ارسال سفارش محتاط باشید و در کل اگر در ابتدای کار هستید از این روش استفاده نکنید.
برون سپاری
شما با توجه به نوع کسب و کارتان می‌توانید ارسال سفارشات را برون سپاری کنید. برون سپاری سفارشات مزایا و معایبی هم به دنبال دارد:
مزایا
- در ابتدای راه‌اندازی کسب وکار این روش بسیار کاربردی است.
- نیازی به استخدام پیک و راننده ندارید.
- سرمایه اولیه هم لازم نیست.
معایب
- پیک‌ها تحت کنترل شما نیستند.
- ممکن است به برند شما آسیب بزند.
- در طولانی مدت، هزینه‌ها را افزایش می‌دهد.
- معمولا زمان ارسال سفارشات برای مشتریان مطلوب نیست.
شرکت‌های زیادی در این زمینه فعالیت می‌کنند که شما می‌توانید از آنها استفاده کنید.
شرکت‌های ارسال سراسری
شرکت‌هایی که محدودیتی در مبدا و مقصد ارسال ندارد.(مثلا اصفهان به شیراز)
مانند شرکت پست، تیپاکس، ماهکس، DHL ،TNT، TPG و…
بیشتر بخوانید: ارتقای سطح خدمات یا SLA چیست و چه کاربردی در صنعت پست دارد؟ |
شرکت‌های ارسال منطقه‌ای
شرکت‌هایی که در یک منطقه خاص (مثلا تهران) سرویس دهی می‌کنند.
مانند شرکت الوپیک، اسنپ باکس، تی‌نکس، میاره، اسپید و…
رهگیری
برخی از افراد می‌گویند ارسال بسته آخرین بخش لجستیک در سوشال کامرس است اما لجستیک به ارسال بسته ختم نمی‌شود و مراحل دیگری هم دارد. یکی از این مراحل رهگیری سفارش است. مشتریان بعد از ثبت سفارش درخواست کد رهگیری مرسوله پستی می‌کنند چون می‌خواهند بدانند سفارششان در هر لحظه در چه وضعیتی است و چه زمانی به دستشان می‌رسد. همچنین شما به عنوان مدیر لجستیک فروشگاه اینترنتی باید از تمامی مراحل ارسال سفارش باخبر باشید. اما با گسترش کسب و کار، رهگیری به روش سنتی غیر ممکن است و این کار باید با نرم افزارها یا سخت افزارها انجام شود.
مدیریت بازگشت کالا یا لجستیک معکوس
بازگشت کالا چالش برانگیزترین بخش لجستیک در سوشال کامرس است. با وجود همه تلاش‌هایی که برای بی نقص انجام دادن تمامی مراحل لجستیک انجام می‌دهید، ممکن است سفارش به درستی به مشتری نرسد و یا به دلایلی مشتری بخواهد کالا را مرجوع کند. خط مشی‌های شما در لجستیک معکوس به خریداران انگیزه می‌دهد تا با اطمینان خرید کنند.
با این حال شرکت شما باید درک دقیقی از هزینه‌های بازگشت کالا داشته باشد. آیا هزینه حمل و نقل را پرداخت می‌کنید؟ آیا هزینه ارسال مجدد را پرداخت می‌کنید؟ آیا کالاهای بازگشتی را مجددا می‌فروشید یا از طریق فروش عمده آنها را تبدیل به نقدینگی می‌کنید؟ جداکردن کالاهای بازگشتی از زنجیره تامین محصولات جدید مهم‌ترین مسئله برای مدیریت بازگشت است. بهتر است یک مکان جدا برای لجستیک معکوس در نظر بگیرید تا کارمندان این بخش بتوانند زنجیره تامین مرجوعی‌ها را مدیریت کنند.
لجستیک تجارت اجتماعی برای فروشگاه آنلاین شما چه پیشنهادهایی دارد؟
شما می‌توانید فرآیندهای لجستیک در سوشال کامرس را به روش‌های مختلفی تنظیم کنید:
دراپ شیپینگ در سوشال کامرس
در این روش شما فهرستی از محصولات و کالاها را در فروشگاه اینترنتی خود قرار می‌دهید و وقتی مشتری سفارشی داد آن را می‌پذیرید، اما انباری برای نگهداری از کالاهای فروخته شده ندارید و از تولید کننده یا خرده فروش دیگری درخواست می‌کنید تا محصول را مستقیما برای مشتری شما ارسال کند در واقع شما به عنوان یک واسطه هستید و مدیریت زنجیره تامین، سفارشات و جزییات حمل و نقل آنها را به تولید کننده یا خرده فروش دیگری واگذار می‌کنید.
انعقاد قرارداد با شرکت طرف سوم لجستیکی
تجارت‌های اجتماعی که در حال رشد سریع هستند، می‌توانند تمام یا برخی از امور لجستیکی خود را به یک شرکت طرف سوم واگذار کنند. یک ۳PLتمام فرآیندهای لجستیک در سوشال کامرس مثل مدیریت موجودی، بسته بندی، انبارداری و… را انجام می‌دهد. پس به دنبال یک شرکت طرف سوم لجستیکی معتبر باشید.
استفاده از سیستم لجستیک داخلی
این روش نسبت به دو روش قبل سخت‌تر و پیچیده‌تر است چون تمام کارهای لجستیک از پردازش سفارش ها، برچسب‌های حمل و نقل، تحویل بسته تا پردازش بسته‌های مرجوعی به عهده خودتان است.
آینده لجستیک در تجارت اجتماعی
هوش مصنوعی و خودروهای بی سرنشین نقش مهمی در آینده لجستیک در سوشال کامرس دارند. امروزه برخی از کسب وکارهای پیشرو برای ردیابی محصولات و پیش بینی مسائل مربوط به حمل ونقل زنجیره تامین، از هوش مصنوعی استفاده می‌کنند. مسلما با کاهش هزینه و افزایش دقت در این پروسه، در آینده نزدیک کسب وکارهای بیشتری از این تکنولوژی‌ها استفاده خواهند کرد.
کلام آخر
در این مقاله شما را با لجستیک در سوشال کامرس، مزایای آن و نحوه پیاده سازی آن آشنا نمودیم. اگر شما هم کسب وکار اینترنتی دارید با پیاده سازی صحیح سیستم لجستیک می‌توانید رضایت مشتریان را بدست آورید و روند کسب‌وکار خود را بهبود ببخشید.
چنانچه هرگونه سوال، پیشنهاد و نظری در مورد این مطلب دارید از طریق بخش دیدگاه با ما در میان بگذارید.
منبع:
