زمان تکت اصطلاحی در ساخت و تولید است که به زمان مورد نیاز برای تولید یک محصول یا تقاضا اشاره دارد. این زمان را باید به نوعی زمان بین شروع تولید یک واحد از کالایی خاص تا شروع تولید واحد دیگر دانست. این مفهوم ساده می‌تواند با استفاده صحیح از آن تبدیل به یک ابزار قدرتمند برای مدیران پروژه شود. استفاده از همین مفهوم باعث می‌شود تا بتوان پروژه را به خوبی انجام داد و با مشکلاتی مانند کمبود وقت یا هدر رفتن منابع مواجه نشد که این موارد در نهایت به افزایش سود و بهره‌وری مجموعه منجر می‌شوند.
در این مطلب از پادرو قصد داریم نکاتی را در خصوص زمان تکت بیان کنیم و سپس در خصوص مزایای استفاده از آن مطالبی را بیان کنیم. تا انتها با ما همراه باشید.
تعریف و ریشه کلمه زمان تکت
زمان تکت (Takt Time) اصطلاحی است که از کلمه ژاپنی (Takuto Taimi) گرفته شده است. اما این کلمه را نباید ریشه اصلی این کلمه دانست. در حقیقت ریشه اصلی این کلمه از زبان آلمانی و کلمه (Taktzeit) آمده است. این کلمه به معنی زمان چرخه، تنظیم سرعت یا ریتم است.
زمان تکت چیست؟
همان‌طور که گفتیم تکت تایم در حقیقت زمان مورد نیاز برای تولید هر واحد از یک کالای خاص است. دانستن این زمان باعث می‌شود تا بتوانید فرایند را به صورت کلی بهبود بدهید. در بخش قبل به برخی از مزایای مهم استفاده از این روش اشاره کردیم اما موارد دیگری نیز وجود دارند که باعث می‌شوند تا این روش اهمیت بسیار بالایی داشته باشد. با صرف زمانی کوتاه برای محاسبه تکت تایم می‌توان کارهای دیگری نیز انجام داد. از مهم‌ترین این کارها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
۱- مشاهده تغییر عملکرد نسبت به برنامه در روزهای متفاوت
در صورتی که در روزهایی خاص، عملکرد از برنامه مشخص شده کمتر یا بیشتر باشد، می‌توان به راحتی آن را متوجه شد و اقدامات لازم برای عدم برخورد با مشکلات در آینده را انجام داد.
۲- تشخیص ضعف در روند
گاهی روال تنها اندکی از روند مشخص شده کندتر است. این امر باعث می‌شود تا در یک یا دو روز نتوان این کاهش اندک سرعت را متوجه شد. اما با بررسی روند کاری می‌توان به این نکته رسید. متوجه شدن این نکته در زمان مشخص باعث می‌شود تا کارهایی برای افزایش سرعت روند در زمان مناسب انجام دهید تا موعد تحویل کالا با تأخیر و مشکل مواجه نشود.
۳- کاهش یا افزایش مناسب اضافه کاری
برخی مواقع برای رساندن به موقع کالاها باید زمان کاری را افزایش داد. در این زمان‌ها می‌توان کارکنان را به افزایش ساعت اضافه کاری تشویق کرد. این کار باعث می‌شود تا روند به درستی پیش رود و با تأخیر مواجه نشود. همچنین در زمان‌هایی که تولید جلوتر از زمان‌بندی است، میزان اضافه کاری را کاهش داد تا در نهایت شرکت از این قضیه متضرر نشود.
بیشتر بخوانید: ارسال بسته در روزهای پر ترافیک
۴- آگاهی از محدودیت‌های مجموعه
زمانی که مجموعه به صورت فشرده در حال انجام کار است و می‌دانید که زمان اضافه‌ای برای قبول پروژه جدید ندارید، با قبول کاری جدید، مجموعه و خود را در دردسرهای متفاوت نخواهید انداخت.
محدودیت‌های تکت تایم
مانند هر روش و ابزار دیگری، تکت تایم نیز محدودیت‌های مخصوص به خود را دارد. یکی از مهم‌ترین محدودیت‌های این ابزار عدم محاسبه مشکلات انسانی در روند تولید است. گاهی افراد ممکن است به دلایل متفاوت مانند بیماری نیاز به مرخصی داشته باشند یا در حین کار با مشکلاتی مانند قطعی برق و توقف روند تولید مواجه شوند. این موارد در زمان تکت پیش‌بینی نشده است و باید در هنگام مدیریت و برنامه‌ریزی خود زمانی را برای این موارد در نظر داشته باشید.
از دیگر محدودیت‌های تکت تایم سلسله مراتب و وظایف هر سطح است. این کار باعث می‌شود تا میزان انعطاف‌پذیری کلی اندکی کاهش یابد. البته این کار مزایایی نیز دارد که از مهم‌ترین آنها باید به عدم حجیم شدن کارها در فازها و سطح‌های خاص و متفاوت اشاره کرد. برای اینکه بتوانید این مشکل را به شکلی مناسب کاهش دهید باید زمان کار بین دسته‌ها و گروه‌های متفاوت را در نظر بگیرید. زیرا زمان تکت زمان لازم برای تولید هر واحد کالاست که گاهی تولید این کالا باید در بخش‌های متفاوتی انجام شود.
روش‌هایی برای همسو کردن زمان تکت با سرعت تولید
محاسبه زمان تکت شاید کاری بسیار ساده و آسان باشد اما رسیدن به اهداف مشخص شده در این روش در برخی مواقع آنقدرها هم که به نظر می‌رسد آسان نیست. برای این که بتوان به زمان‌های مشخص شده رسید و کار را به درستی انجام داد باید از روش‌هایی استفاده کنید. این روش‌ها عبارتند از:
۱- بهینه‌سازی فرایند
روند تولید را به دقت بررسی کنید و فرایندهای اضافه را حذف کنید. این کار باعث می‌شود تا زمان تولید کالاها به زمان پیش‌بینی شده نزدیک‌تر شود.
۲- توجه به اصل (۵S)
یکی دیگر از کارهایی که باعث نزدیک شدن سرعت تولید به زمان پیش‌بینی شده می‌شود، توجه و رعایت اصول (۵S) است. این اصول شامل موارد زیر می‌شوند.
- ساماندهی
- پاکیزگی محیط
- نظرم و ترتیب
- استانداردسازی فرایندها
- نگهداری
توجه به این موارد می‌توان تواند عملیاتی هر مجموعه‌ای را افزایش دهد.
۳- انعطاف‌پذیری در تولید
یکی از عواملی که سبب افزایش چابکی و توان تولید محصولات و کالاهای متنوع در زمان کوتاه می‌شود، انعطاف‌پذیری بالای آن است. استفاده از مواردی مانند افزایش ساعت کاری، کارکنان موقت، توان تغییر سریع کالای تولیدی و بسیاری موارد دیگر باعث می‌شوند تا بتوانید سرعت تولید را به میزان مناسبی افزایش دهید.
در ادارات نیز برای بهبود فرایند رسیدگی به سندها و کارهای متفاوت می‌توان از تکت تایم استفاده کرد.
کاربرد دیگر زمان تکت
باید بدانید که تکت تایم تنها برای تولید کالاها در کارخانه‌های و مجموعه‌های متفاوت کاربرد ندارد. می‌توان از این ابزار در محیط‌های اداری نیز استفاده کرد. این کار باعث می‌شود تا بتوان زمان مورد نیاز برای تنظیم سندها یا کارهای گوناگون اداری دیگر را محاسبه کرد تا بتوان در زمان مشخص به اهداف تعیین شده رسید. پس باید بگوییم که یکی دیگر از کاربردهای زمان تکت، بهبود و کارآمدتر کردن فرایندهای اداری گوناگون است.
جمع‌بندی
- زمان تکت را باید یکی از ابزارهای مفید و کاربردی برای محاسبه زمان تولید یک واحد کالا دانست.
- با استفاده از این ابزار می‌توان مشخص کرد که هر واحد کالا باید در چه بازه زمانی تولید شود تا سفارشات مشتری به صورت دقیق و در زمان تعیین شده حاضر شود.
- برای محاسبه زمان تکت باید تعداد کالاهای سفارش داده شده را بر زمان درخواستی تقسیم کرد. با این کار می‌توان حداکثر زمان تولید هر واحد کالا را دانست.
- استفاده از زمان تکت مزایای فراوانی مانند کارآمدتر شدن فرایند، کاهش ضایعات، مدیریت زمان، تنظیم مناسب سرعت و ثبات تولید دارد.
- همچنین با استفاده از زمان تکت می‌توان ضعف روند را تشخیص داد، میزان اضافه کاری کارکنان را به درستی مدیریت کرد و محدودیت‌های مجموعه را به خوبی متوجه شد.
- برای این که بتوان سرعت تولید را به تکت تایم نزدیک کرد می‌توان از روش‌های متفاوتی استفاده کرد.
- از این روش‌ها باید به بهینه‌سازی فرایند، توجه به اصول (۵S) و افزایش انعطاف‌پذیری اشاره کرد.
- شاید یکی از مهم‌ترین محدودیت‌های ابزار زمان تکت، عدم محاسبه مشکلات و مسائل انسانی پیش‌بینی نشده مانند مرخصی افراد است.
- از تکت تایم می‌توان برای افزایش بهره‌وری و کارایی ادارات نیز استفاده کرد.
- آیا شما تا کنون از تکت تایم استفاده کرده‌اید؟ چقدر توانسته‌اید از مزایای آن بهره‌مند شوید؟ چه نکات دیگری در خصوص تکت تایم می‌دانید؟
- نظرات و تجربیات خود را در قسمت کامنت با ما و سایر خوانندگان به اشتراک بگذارید.
