آیا تا به حال با مفهوم کولاژ یا کلاژ عکس برخورد داشته‌اید؟ کلاژ (تکه چسبانی) که یک لغت فرانسوی است، به مجموعه‌ای از تصاویر مختلف گفته می‌شود که با کنار هم قرار گرفتن، یک تصویر واحد را تشکیل می‌دهند. در شیوه سنتی هنر ساخت عکس نمی‌توانستیم کار خاصی انجام دهیم و تغییرات در یک عکس تنها به برش آن‌ها به اشکال خاص منتهی می‌شد. بنابراین سبک‌ها در یکی دو مورد معمولی خلاصه می‌شدند.
بعدها با روی کار آمدن فتوشاپ توانستیم قبل از استفاده از عکس روی آن تغییراتی ایجاد کنیم. با پیشرفت تکنولوژی، منابع تأثیرگذار در این هنر نیز گسترش یافتند و مفاهیمی مثل عکس دیجیتال پدید آمدند. امروزه می‌توان با استفاده از ابزارها و امکانات گوناگون عکس‌ها را به اشکال بسیار متنوع تغییر داد که یکی از سبک‌های آن ترکیب عکس‌ها برای ایجاد یک تصویر است.
کلاژ عکس چیست؟
کلاژ عکس یا فتوکلاژ (Photo Collage) همانطور که گفتیم به روشی در تغییر عکس گفته می‌شود که به کمک آن، از قرار گرفتن چند تصویر دیگر یک قاب، عکسی جدید ساخته می‌شود. البته در تعریفی دیگر از این هنر که در فرهنگ لغت انگلیسی آن را جستجو کرده‌ایم، کلاژ به تصویری گفته می‌شود که از کنار هم قرار گرفتن و چسباندن چند تکه کاغذ رنگی و پارچه روی یک سطح تشکیل شده باشد. اصطلاح کلاژ تنها به تصاویر یا به صورت جزئی‌تر تنها برای عکس کاربرد ندارد و از آن برای صدا هم استفاده می‌شود.
تاریخچه کلاژ به عنوان یک هنر ژاپنی مربوط به ۲۰۰ سال قبل از میلاد مسیح است. به طوری که خوشنویسان این کشور برای آماده کردن یک صفحه کاغذی مختص اشعار خود، تکه‌های پارچه و کاغذ را کنار یکدیگر می‌چسباندند. کمی بعدتر در قرون وسطی هنرمندان آثار هنری دینی مختلف را به کمک وسایلی مثل قطعات فلزی ارزشمند، انواع مصنوعات و سنگ‌های قیمتی و الیاف ظریف تزیین می‌کردند. در قرن نوزدهم به کلاژ عکس به عنوان یک هنر بیشتر توجه شد تا اینکه امروزه از آن در هنر ساخت و تغییر عکس دیجیتال هم استفاده می‌شود.
کلاژ عکس به قرار دادن چندین تصویر در یک قاب، قالب یا بوم گفته می‌شود که در نهایت یک تصویر واحد را تشکیل می‌دهند.
معرفی انواع کلاژ عکس
اگرچه گفتیم که به کلاژ عکس فتومونتاژ گفته می‌شود، اما واقعیت این است که این سبک هنری چندین ژانر مختلف دارد که به جز فتومونتاژ می‌توانیم به دکوپاژ و کلاژ پارچه هم اشاره کنیم. هر یک از این سبک‌ها تنوعی از اشکال گوناگون دارند و به شیوه خاص خود طراحی و ساخته می‌شوند. اما آنچه مهم است، تأثیر ریشه‌های ساخت کلاژ در ایجاد زمینه برای محبوبیت این هنر در عصر حاضر است. جایی که فناوری دیجیتال با هنر کلاژ در هم ترکیب شدند و کلاژ دیجیتال ظهور پیدا کرد. امروزه می‌توان به کمک انواع و اقسام برنامه‌های کامپیوتری و نرم‌افزارهای موبایلی عکس مورد نظر را ایجاد کرد.
کلاژ عکس سنتی
این نوع کلاژ یا فتوکلاژ به کنار هم قرار دادن انواع مصالح مثل پارچه روی یک سطح بوم گفته می‌شود. همانطور که در بخش‌های بالا گفتیم تاریخچه استفاده از کلاژ عکس سنتی به صدها سال پیش برمی‌گردد.
کلاژ عکس دستی
کلاژ دستی به فرآیند چسباندن چندین عکس چاپی در یک قاب یا عکس گفته می‌شود. این شیوه در دو قرن پیش رواج داشت و بیشتر ویراستاران از آن برای طراحی و استفاده در مجلات خود استفاده می‌کردند. به این شیوه فتومونتاژ می‌گویند.
کلاژ عکس نوعی سبک هنری است که در آن چندین تصویر را برای ساخت یک فرمت عکس واحد کنار هم قرار می‌دهند.
