ایکیا (IKEA) خود درباره داستانش چنین می‌گوید: «ما از روزهای اولیه اقامت در سوئد (Älmhult) راه درازی را پیموده‌ایم. اما رویای اینگوار کمپراد، بنیانگذار ایکیا، یعنی فراهم ساختن زندگی بهتر برای اکثریت مردم، صرف نظر از اندازه کیف پول آن‌ها، نیروی محرکه ما بوده و خواهد بود».
در این مقاله همراه پادرو باشید تا با حقایق جالبی درباره این کمپانی بزرگ آشنا شویم.
۱. ایکیا در سال ۱۹۴۳ تاسیس شد!
اینگوار کمپراد که در سال ۲۰۱۸ و در سن ۹۱ سالگی از دنیا رفت، تنها ۱۷ سال داشت که ایکیا را راه‌اندازی کرد. ایکیا در آن زمان فروشگاه پستی‌ای بود که اقلام کوچکی همچون قاب عکس می‌فروخت. جالب است که بدانید این فروشگاه اصلی، امروزه تبدیل به موزه شده است.
۲. ایکیا یا ایکه‌آ؟
این که نام یک برند مخفف و خلاصه‌ای از یک نام طولانی‌تر باشد چیز عجیبی نیست. اما اگر کنجکاوِ پی بردن به داستان هرکدام از این مخفف‌ها باشیم، بعضی‌هاشان جذابیت‌های مختص خودشان را دارند. به عنوان مثال نام IKEA را از مخفف نام موسس آن، یعنی اینگوار کمپراد (Ingvar Kamprad)، به علاوه مزرعه‌ای که در آن بزرگ شده (Elmtaryd) و جایی که خانه روستایی‌شان واقع بوده است (Agunnaryd) برداشته‌اند.
۳. اولین اثاثیه مونتاژی ایکیا تا سال ۱۹۵۶ فروش نرفت!
از معروف‌ترین محصولات ایکیا، باید به میز، صندلی، تخت و قفسه‌هایی اشاره کرد که به شکل بسته‌بندی شده برای خریداران ارسال می‌شوند. در این بسته‌بندی‌ها اجزای مختلف محصول را به شکل جداگانه قرار داده‌اند و خریدار باید خودش آن‌ها را مونتاژ کند. به این محصولات اثاثیه مونتاژی (Flat-pack furniture) می‌گویند.
اثاثیه مونتاژی توسط گیلیس لاندگرن در سوئیس اختراع شد. (وی همچین قفسه کتاب بیلی که محصول معروف دیگری از ایکیا است را هم دیزاین کرده است). این طراح توسط اینگوار کمپراد استخدام شد. گیلیس وقتی نمی‌توانست یک میز چوبی را در صندوق عقب ماشین‌اش جا دهد، تصمیم گرفت پایه‌هایش را جدا کند تا بتواند این میز را در ماشین جا دهد. آنجا بود که این ایده به ذهن‌اش آمد.
۴. بیلی اخیرا چهلمین سالگرد خود را جشن گرفت!
تابحال قفسه کتاب بیلی داشته‌اید؟ عجیب نیست اگر جواب‌تان مثبت باشد. در ۵ سال گذشته، دقیقه‌ای ۱۵ قفسه کتاب بیلی تولید می‌شود. این فروشگاه حدود ۴.۶ میلیون قفسه کتاب بیلی در بریتانیا فروخته است. در سال ۲۰۰۹، بیش از ۴۱ میلیون قفسه کتاب بیلی در سالگرد بیلی فروخته شد. یک نکته جالب این است که اگر اگر همه آن قفسه‌ها را در یک خط قرار دهید، بیش از ۷۰۰۰۰ کیلومتر طول خواهد داشت.
۵. نام محصولات از کلمات سوئدی گرفته شده‌اند!
از آنجا که کمپرد از اختلال خوانش‌پریشی رنج می‌برد، محصولات ایکیا را با استفاده از نام‌ها و کلمات ساده و مربوط به محصول نامگذاری می‌کرد. چرا که این کار تشخیص آن‌ها را برای او آسان‌تر می‌کرد. به عنوان مثال پرده‌های ایکیا با اصطلاحات هندسه و ریاضی، محصولات مربوط به حمام با نام دریاچه‌ها، رودخانه‌ها و خلیج‌ها نامگذاری شده‌اند.
۶. اول برچسب قیمت!
ایکیا به کیفیت و مقرون به‌صرفه بودنش مفتخر است، نه به ارزان و معمولی بودن. برای اطمینان حاصل کردن از اینکه این مسئله همیشه برقرار باشد، تیم طراحی دیزاین برنامه‌ای معکوس اجرا می‌کند. آن‌ها به‌جای اینکه برآورد همه خرج‌های تولید را حساب کرده و سپس به سراغ تعیین قیمت بروند، قیمت را تعیین کرده و سپس می‌کوشند هزینه‌ها را با آن همگام‌سازی کنند تا در نهایت آن قیمت ممکن شود؛ مخارجی همچون تهیه مواد اولیه و دستمزد طراحان و تیم تولید و … .
۷. مساحت متوسط یک فروشگاه ایکیا بیش از ۲۷ هزار متر مربع است!
این عدد چیزی نزدیک به مساحت ۴۲ زمین تنیس است. بزرگ‌ترین فروشگاه ایکیا که در استکهلم واقع شده است، مساحتی بیش از ۵۵هزار متر مربع را پوشش می‌دهد.
۸. فروش خانه با ایکیا!
بله، ایکیا همانطور که میز و صندلی‌های قابل مونتاژ را در بسته بندی می‌فروشد، خانه‌ها را هم بسته‌بندی می‌کند. آن‌ها درواقع این خانه‌های بسته‌بندی شده را با هزینه بسیار کم‌تری از یک خانه معمولی برای فروش می‌گذارند و هیچ مشاور املاکی هم در کار نیست! نام این خانه‌ها، خانه‌های باکلاک است (BoKlok House) که برای اولین بار در سال ۱۹۹۶ و در سوئد از آن‌ها رونمایی شد. طبق ادعای ایکیا، ایده تولید و فروش باکلاک‌ها قدمی در راه خانه‌سازی و معماری مدرن بوده است. خانه‌هایی که توده‌ها (عموم مردم) قدرت خرید آن‌ها را داشته باشند.
۹. ارتباط تخت‌های ایکیا با بچه دار شدن!
شاید این نکته عجیبی باشد اما احتمالا برایتان جالب خواهد بود؛ آماری وجود دارد که نشان می‌دهد از هر ۱۰ اروپایی که باردار می‌شوند، حداقل یکی از آن‌ها، از تخت‌های ایکیا استفاده می‌کنند.
۱۰. ایکیا بیش از ۱۱.۶ میلیارد کوفته سوئدی فروخته است!
کمپراد با مشاهده مشتریانی که از فروشگاه ایکیا بازدید می‌کردند اما بدون خرید از فروشگاه خارج می‌شدند، با این مسئله رو به رو شد که چه‌طور می‌تواند آن‌ها را مجاب به خرید کند. یکی از مهم‌ترین و تاثیرگذارترین مواردی که کمپراد با آن رو به رو شد، گرسنگی بازدید کنندگان‌اش بود. افرادی که قصد خرید داشتند، اما پس از مدتی گشت و گذار در این فروشگاه بزرگ به دلیل گرسنگی از فروشگاه خارج می‌شدند و تعداد کمی از آن‌ها پس از سیر کردن خود تصمیم دوباره برای برگشتن به فروشگاه و خرید کردن می‌گرفتند.
در نتیجه کمپراد اولین رستوران درون فروشگاهی‌اش را در سال ۱۹۶۰ افتتاح کرد. کوفته‌های پر طرفدار ایکیا رکوردهای فروش باور نکردنی‌ای برجا گذاشته است که یکی از آن‌ها رکورد ۱۱.۶ میلیاردی در بریتانیا است. در حال حاضر این رستوران‌ها کوفته‌های بدون گوشت هم ارائه می‌دهند که میان گیاه‌خواران طرفداران بسیاری پیدا کرده و بر ارزش این برند افزوده است.
۱۱. آن‌ها بیش از ۱۴۷هزار نفر استخدام می‌کنند!
به آن‌ها همکار (Co-worker) می‌گویند. ایکیا یکی از مهم‌ترین کمپانی‌های پرورش دهنده کارکنان است. از این جهت که کسانی که استخدام می‌کند لزوماً تخصص خاصی ندارند و ممکن است در آغاز صرفا یک کارگر ساده باشند. اما ایکیا کارکنان‌اش را به پیشرفت شغلی تشویق و راهنمایی می‌کند. این کارکنان اگر در جهت دستیابی به این پیشرفت‌های شغلی بکوشند، ایکیا نه‌تنها مانعی بر سرشان قرار نمی‌دهد، بلکه زمینه را پیشاپیش برای این پیشرفت‌ها و دستیابی به موقعیت‌های بهتر فراهم خواهد کرد.
۱۲. تعداد چاپ کاتالوگ‌های ایکیا از انجیل بیشتر است!
آمار سالانه چاپ کاتالوگ‌های ایکیا چیزی در حدود ۱۸۰میلیون نسخه است که در سراسر جهان و به ۲۹ زبان در دسترس است. اگر این آمار را با تعداد چاپ ۱۰۰ میلیونی انجیل مقایسه کنیم، خواهیم دید که چاپ کاتالوگ‌های ایکیا نسبت به کتاب مقدس مسیحیان از برتری ۸۰میلیون نسخه‌ای برخوردار است.
این کاتالوگ‌ها برای اولین بار در سال ۱۹۵۱ چاپ و توزیع شدند و می‌توان گفت که از آن زمان وجود داشته‌اند. بر اساس گفته‌ها ایکیا ۷۰ درصد از بودجه مارکتینگ (بازاریابی) خود را به این کاتالوگ‌ها اختصاص داده است. استراتژی‌ای ترسناک اما موفق!
۱۳. آن‌ها در آستانه تاسیس یک امپراطوری هستند!
ایکیا در ۴۲ کشور جهان فعالیت گسترده دارد و به بسیاری از دیگر کشورها نیز صادرات دارد. در سال ۲۰۱۴، آن‌ها ۷۱۶ میلیون بازدید از فروشگاه، ۱.۵ میلیارد بازدید از وبسایت Ikea.com و ۴۶ میلیون بازدید از اپلیکیشن داشتند. آماری وحشتناک بزرگ که نشان از نزدیکی آن‌ها به یک سلطه جهانی در زمینه‌ای که فعالیت می‌کنند، دارد.
سوالات متداول داستان کسب و کار ایکیا
چند فروشگاه ایکیا در سراسر جهان وجود دارد؟
تا سال ۲۰۲۱، ایکیا با ارزش‌ترین برند خرده‌فروشی مبلمان در جهان و همچنین هشتمین خرده‌فروشی با ارزش در جهان با ارزش بیش از ۲۱ میلیارد دلار آمریکا بوده. این شرکت دارای ۴۶۴ فروشگاه در سراسر جهان است و در اکثر بازارهای اصلی جهانی حضور دارد.
بیشترین فروشگاه‌های ایکیا در کدام کشور واقع شده است؟
آلمان با ۵۵ فروشگاه در رتبه اول و با اختلاف کمی ایالات متحده با ۵۲ فروشگاه در رتبه دوم قرار دارد.
آیا ایکیا در سوئد متفاوت است؟
بله، اوضاع در سوئد کمی فرق دارد! در طول سال‌ها، فرهنگ منحصر به فرد و مجموعه‌ای از ارزش‌های ایکیا در سوئد شکل گرفته است. این فرهنگ و ارزش‌ها شکل دهنده تمام کارهایی است که انجام می‌دهند. احتمالاً تا به حال آن را احساس کرده باشید، همانطور که خودشان می‌گویند: «ما روش خاصی برای انجام کارها داریم».
